Kemoterapide Aromaterapi
Ecz. Selin Merdin – Homemade Aromaterapi Ar-Ge Departmanı
Bitkilere dokunabildiğimiz, kokusunu içimize çekebildiğimiz, enerjisini ortamımızda hissedebildiğimiz her ana şükredip bunu doğa ana ile bağlantımızı güçlendirebilmek için bir şans olarak görüyoruz. Bitkinin kendisinden yüz misli daha kuvvetli olan özleri olan uçucu yağlar ve baz yağları, hastalık sonrası tedavi ve bakımında da yardımcı ve tamamlayıcı olarak kullanılabilir. Kemoterapi tedavileri sırasında sentetik ve kimyasal olanı hayatımızdan çıkarmak, doğala dönmek, iyileşme sürecimiz ve ruh-beden-zihin sağlığımız ve en çok da hayat kalitemizi arttırmak için çok önemli. Kemoterapi sürecinde ve sonrasında aromaterapinin hayata nasıl dahil edilebileceği ve bitkilerin gücünden nasıl destek alınabileceğini anlatan bir yazıyı sizler için derledik. Vücudumuzu sentetik içeriklerden arındırmak, her birimiz için çok önemli olduğundan, herkesin bu yazımızdan yararlanabilmesine niyet ediyoruz.
• AĞIZ YARALARI
Tedavi sürecinde, günlük hayatı doğrudan etkileyen en büyük problemden biri ağız içinde oluşan yaralar. Aromaterapide uçucu yağlar, sabit yağlar ve bitki suları ile tedavi kaynaklı ağız içi yaralarını gidermeye yardımcı olabiliyoruz. Sabahları Soğuk Sıkım Hindistan Cevizi Yağı ile Ayurvedik bir detox olan “oil pulling”i, ağzın bitki suları veya doğal içerikli ağız bakım suları ile çalkanlanmasını öneriyoruz. Binlerce yıldır uygulanan “oil pulling”de, sabah günün ilk suyunu bile içmeden yarım saat önce, bir tatlı kaşığı yağı ağızda 6-20 dakika arasında döndürüp tükürmek gece boyunca ağzımızda birikmiş zararlı bakterileri temizler. Diş eti rahatsızlıklarına ve ağız kokusuna çok iyi geldiği bilinen Soğuk Sıkım Hindistan Cevizi Yağı, kemoterapi sürecinde çok sık görülen ağız içi candida enfeksiyonlarına da çok iyi gelecektir (1). Ağız çalkalamak için kullanılabilecek Papatya Suyu ağrı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olacaktır. Serinlik hissi de yaratmak için Papatya Suları, dilerseniz buz kalıplarını döküp dondurarak da kullanılabilir. Karanfil Uçucu Yağının radyasyon kaynaklı oral mukoziteye iyi geldiği akademik çalışmalarla kanıtlanmış olduğundan (2), içerisinde Karanfil Uçucu Yağı da olan ve yakında mağazalarımızda ve online’da bulabileceğiniz Ağız Bakım Suyumuz tercih edilebilir ya da 100 ml Papatya Suyuna 2 damla Karanfil Uçucu Yağı damlatarak evde kolaylıkla bir ağız bakım suyu hazırlanabilir.
• CİLT KURULUĞU
Cildimize süreceğimiz soğuk sıkım sabit yağlar, suyu emen bir tabaka oluştururlar ve alt tabakadan suyu çekerek derimizin yüzeyinin yumuşak kalmasını sağlarlar. Soğuk Sıkım Tatlı Badem, Hindistan Cevizi ve Susam Yağı, tedavi döneminde güvenle kullanılabilecek sabit yağlardandır. Bu yağlar cildin nem kaydını azaltamaya yardımcı olurken, aynı zamanda da cildi besler, yatıştırır ve onarır.
• KUSMA, MİDE BULANTISI
Tedavi sürecinde yaşanabilecek mide bulantısı için Zencefil ve Nane Uçucu Yağları veya onları içeren aromaterapik ürünler çok faydalı olacaktır (3), (4), (5). Bu uçucu yağlar doğrudan şişelerinden koklanabilir, bir mendile 2-3 damla damlatıp cepte gün boyu taşınabilir. 10 ml Soğuk Sıkım Jojoba Yağına 9 damla Nane ve 1 damla Zencefil Uçucu Yağı damlatarak, gün içerisinde el bileklerine, burun kenarlarına, kulak arkalarına ve şakaklara sürülebilecek ağrı kesici ve mide bulantısını azaltıcı bir karışım hazırlanabilir. Nane & Zencefil Koklama Kesemizi ya da Ferah Koklama Kavanozumuzu da yine mide bulantısına çok iyi gelecektir.
• SAÇ DÖKÜLMESİ
Kemoterapi tedavisinin en sık görülen yan etkilerinden saç dökülmesi için, saç derisindeki kan sirkülasyonunu arttıran, saç foliküllerini uyaran ve böylelikle saç kaybını azaltırken yeni saç oluşumunu destekleyen Biberiye ve Sedir Uçucu Yağları ile birlikte (6), saç derisini ve saç tellerini besleyen Soğuk Sıkım Hint, Argan ve Tatlı Badem Yağı gibi sabit yağları karıştırılacak bir bakım yağı hazırlanabilir. Bu baz yağlardan toplamı 100 ml olacak şekilde karıştırdıktan sonra, içerisine 10 damla Biberiye, 10 damla da Sedir Uçucu Yağı damlatılarak hazırlanacak bir bakım yağı, saç derisine masaj yapılarak her gün gönül rahatlığıyla uygulanabilir. 30-60 dakika beklettikten sonra Aromaterapik Şampuanımız ile arındırılabilir.
• AMELİYAT SONRASI İZLER
Ameliyat sonrasında ciltte oluşan dikiş ve yara izleri için Sarı Kantaron Yağı (Maseratı), morlukların hızlıca iyileşmesi içinse Arnika Yağı (Maseratı) tercih edilebilir. Herhangi bir ışın tedavisi görenlerin fototoksik özelliği sebebiyle ciltte lekelenmeleri sebep olacağından Sarı Kantaron Yağı kullanmamaları çok önemlidir. Bunun yerine Soğuk Sıkım Susam Yağını tercih edebilirler.
• RADYOTERAPİ
Radyoterapi tedavisi öncesinde ve sonrasında tedavinin uygulanacağı bölgeye doğal koruyuculu Aloe Vera Jel, Soğuk Sıkım Hindistan Cevizi, Susam, Jojoba Yağı veya Kalendula Yağı sürmek, radyoterapinin yan etkilerini azaltmaya yardımcı olacak, yaşam kalitesini arttıracaktır.
• KAYGI - DEPRESYON
Kanser ile mücadele ve kemoterapi tedavisi sırasında beden kadar ruh ve zihin de belirsizlik, kaygı ve korku gibi hislerle baş etmek durumunda kalır. Bağışıklığı yüksek tutmak, iyileşmeyi hızlandırmak için ruh-beden-zihin dengesinin önemi bu gibi zorlu dönemlerde daha da ortaya çıkar. Bitkinin bağışıklık sistemi, savunma mekanizması ve varlığını sürdürmeye yardımcı en büyük gücü olan Uçucu Yağlar hayatımızın birçok evresinde olduğu gibi bu gibi dönemlerde de bize güç verir. Lavanta Uçucu Yağı kaygıların azalmasına, derin ve huzurlu uyumamıza yardımcı olurken Gül ve Itır Uçucu Yağları doğanın enerjisi günlük hayata katar. Bergamot, Mandalina ve Portakal gibi Narenciye Uçucu Yağlarının kokularından ise enerjiyi yükseltmek, canlanmak ve daha zinde hissetmek için yararlanılabilir. Buhurdanaki suya her 10 m2 için 2-3 damla bu narenciye uçucu yağlarından damlatılabilir. Kemoterapi tedavisi görenler ile yapılan çalışmalarda uçucu yağlar ile hazırlanan masaj yağlarının ağrıları dindirmeye ve yaşam kalitesini arttırmaya yardımcı olduğu belirtilmiştir (7). Kaygı ve depresyon hislerine iyi gelecek, uyku kalitesini arttıracak bir masaj yağını evde de kolaylıkla hazırlanabilir. 100 ml Soğuk Sıkım Tatlı Badem Yağına 30 – 40 damla Lavanta Uçucu Yağı damlatıp akşamları vücuda uygulanabilir. (8). Kemoterapi kaynaklı yorgunluğa karşı, frekans yükseltici bir masaj yağı da 100 gr Soğuk Sıkım Hindistan Cevizi Yağı içerisine 30 damla Günlük Uçucu Yağı eklenerek hazırlanabilir (9).
• SON
Aromaterapi, ruhumuzu, bedenimizi ve zihnimizi dengede tutmaya yardımcı olurken korkularımızdan arınmamızı, her daim yaşam enerjisi ile dolu olmamızı sağlar. Günlük hatta bu gücü de katmak, özellikle çok sık kullandığımız ve sentetik olana en çok maruz kaldığımız şampuan, sabun, diş macunu ve deodorant gibi ürünlerde doğala geçerek hem bedenlerimizi hem de yuvamızı korumak için çok önemli. Tedavi süresince ve sonrasında, korunmak için sadece doğal alternatiflere geçmenin dışında, sürecin yan etkileriyle baş etmek için de aromaterapiden her zaman yaralanılabileceğini biliyoruz. Ağacın, yaprağın, tohumun, çiçeğin ve doğanın gücünün ve şifasının hep bizimle olması, hepimize çok iyi gelmesi dileğiyle…
REFERANS
1. Bergsson, G., Arnfinnsson, J., Steingrı́msson, O. and Thormar, H., 2001. In Vitro Killing of Candida albicans by Fatty Acids and Monoglycerides. Antimicrobial Agents and Chemotherapy, 45(11), pp.3209-3212.
2. Kong, M., Hwang, D., Yoon, S. and Kim, J., 2016. The effect of clove-based herbal mouthwash on radiation-induced oral mucositis in patients with head and neck cancer: a single-blind randomized preliminary study. OncoTargets and Therapy, Volume 9, pp.4533-4538.
3. Efe Ertürk, N. and Taşcı, S., 2021. The Effects of Peppermint Oil on Nausea, Vomiting and Retching in Cancer Patients Undergoing Chemotherapy: An Open Label Quasi–Randomized Controlled Pilot Study. Complementary Therapies in Medicine, 56, p.102587.
4. Arslan, M. and Özdemir, L., 2015. Kemoterapiye bağlı gelişen bulantı-kusmanın yönetiminde kullanılan tamamlayıcı tedavi yöntemleri. Türk Onkoloji Dergisi, 30(2), pp.82-89.
5. Jafarimanesh, H., Akbari, M., Hoseinian, R., Zarei, M. and Harorani, M., 2020. The Effect of Peppermint (Mentha piperita) Extract on the Severity of Nausea, Vomiting and Anorexia in Patients with Breast Cancer Undergoing Chemotherapy: A Randomized Controlled Trial. Integrative Cancer Therapies, 19, p.153473542096708.
6. Hosking, A., Juhasz, M. and Atanaskova Mesinkovska, N., 2018. Complementary and Alternative Treatments for Alopecia: A Comprehensive Review. Skin Appendage Disorders, 5(2), pp.72-89.
7. Ünali, E., Atikii, D. and Gözüyeşiliii, E., 2021. Meme Kanseri ve Aromaterapi. Lokman Hekim Dergisi, 11(1), pp.1-9.
8. Farahani, M., Afsargharehbagh, R., Marandi, F., Moradi, M., Hashemi, S., Moghadam, M. and Balouchi, A., 2019. Effect of aromatherapy on cancer complications: A systematic review. Complementary Therapies in Medicine, 47, p.102169.
9. Reis, D. and Jones, T., 2018. Frankincense Essential Oil as a Supportive Therapy for Cancer-Related Fatigue. Holistic Nursing Practice, 32(3), pp.140-142.